W odległym czasie rzecz owa się działa.
Pewna kobieta, gdy wdową została
by móc żyć godnie miała dom i pole;
sama tę czarną uprawiała rolę.
Szlachcic, co panem był sąsiednich włości,
zapragnął posiąść i jej majętności,.
a że człowiekiem był ogromnie chciwym,
wykup okazał się być niemożliwym.
Jak dobra zdobyć dumał przez czas długi.
Aż w końcu wysłał zaufane sługi,
aby dom wdowy podpalili skrycie;
cała rodzina ledwie uszła z życiem.
Widząc, jak straszna krzywda jej się stała,
przed sąd kobieta swoją skargę dała,
wierząc, że jest to jedynie właściwy
organ, by zyskać wyrok sprawiedliwy.
Jurysta żalów niewiasty wysłuchał,
lecz znacznie milej brzęczały dla ucha
od jaśniepana przyjęte monety;
nie uznał sędzia praw owej kobiety.
Chcąc, aby wreszcie jej przyznano rację,
poszkodowana wniosła apelację
przed Koronnego fizis Trybunału,
by ten w Lublinie zbadał rzecz pomału.
Nie siła prawa, ni kobiece wdzięki
tu zadziałały, lecz dukatów brzęki.
Wnosząca skargę wpadła w ton płaczliwy:
diabelski wyrok byłby sprawiedliwy.
Zapłakał Chrystus i odwrócił głowę,
na podłość ludzką i kobiety mowę.
Wszak nie potrafił ten symbol miłości
patrzeć na przejaw niesprawiedliwości
* * *
A o północy, kiedy wszyscy spali,
niepokój wdarł się do sądowej sali.
Sędziów szkarłatne ozdobiły togi,
na głowach mieli birety i… rogi.
Za prezydialnym diabły siadły stołem.
Ich prokurator wyłuszczał z mozołem
racje szlachcica, prawnik racje wdowy.
Po krótkiej chwili wyrok był gotowy.
Ten sąd diabelski wdowie przyznał rację.
Aby nie miały mocy apelacje
przewodniczący tak wyraził wolę,
że swoją łapę wypalił na stole.
A boski dowód, że wyrok się liczy:
łamali nogi sędziowie stronniczy.
Gdy w procesyjne uderzono dzwony
krzyż w godne miejsce został przeniesiony.
07.04.2020
** Czarcia Łapa – ślad na zabytkowym stołem znajdującym się w Muzeum Lubelskim (na lubelskim Zamku).
** Jurysta – prawnik, znawca prawa.
** Koronny Trybunał – Trybunał Główny Koronny to najwyższy sąd apelacyjny Korony Królestwa Polskiego I Rzeczypospolitej dla spraw prawa ziemskiego normującego stosunki między szlachtą. W Lublinie zbierał się Trybunał dla województw: bełskiego, bracławskiego, czernihowskiego, kijowskiego, krakowskiego, lubelskiego, podlaskiego, podolskiego, ruskiego, sandomierskiego i wołyńskiego. Swoją siedzibę miał na lubelskim Rynku pod numerem 1 (budynek Trybunału Koronnego, w którym dziś mieści się Pałac Ślubów).
** fizis – tu: oblicze.
** Zapłakał Chrystus i odwrócił głowę… – chodzi tu o Krzyż Trybunalski, który obecnie znajduje się w Archikatedrze Lubelskiej, w Kaplicy Najświętszego Sakramentu.