Wieszcz ustami Gustawa nazwał był kobietę
marnym puchem, co wiatru unoszon podmuchem,
miast w kochającym sercu znajdować podnietę,
woli być w złotej klatce lekkomyślnym duchem.
Petrarka w Laurze dostrzegł zalety rozliczne
i ciała, i umysłu. Jej głosem, uśmiechem
oczarowany składał sonety liryczne;
w nich się skrył otulony kochanym oddechem.
Bagatelę stworzywszy, Elizie tajemnej
Beethoven opowiadał nutami zgrabnymi
o głębokim uczuciu, miłości wzajemnej
i chłodzie, co rozłąką zapadł między nimi.
Jakąż więc jest kobieta? Balsam to czy róża,
ksantypa, penelopa, żona, czy kochanka,
kojąca serce cisza, czy wiosenna burza,
nimfa, antagonistka, muza, koleżanka?
Adam przeprowadzając edenu lustrację
skonstatował: brak tutaj ręki gospodyni.
O interwencję prosił najwyższą instancję.
I stworzył Bóg kobietę. Czy wiedział, co czyni?
To pytanie najtęższe umysły nurtuje.
Ja mając prozę życia i sztuki na względzie
jedną tylko w tej kwestii odpowiedź znajduję:
La donna e mobile. I niech już tak będzie!
16.02.2015
** Wieszcz ustami Gustawa… – Gustaw to postać z IV części „Dziadów” Adama Mickiewicza, cierpiąca z powodu nieszczęśliwej miłości.
** Francesco Petrarca – jeden z pierwszych renesansowych poetów piszących zarówno po włosku, jak i po łacinie. Napisał „Sonety do Laury”. Laura była jego ukochaną spotkaną w kościele 07.04.1327 r., zmarłą w 1348 r., którą poeta platonicznie kochał do swojej śmierci.
** Bagatela – tu: rodzaj miniatury instrumentalnej, zwykle fortepianowej, o nieokreślonym charakterze i pogodnym nastroju.
** Ludwig van Beethoven – kompozytor i pianista niemiecki, ostatni z tzw. klasyków wiedeńskich, a zarazem prekursor romantyzmu w muzyce, uznawany za jednego z największych twórców muzycznych wszech czasów. Około roku 1810 stworzył słynną bagatelę „Dla Elizy”. Kim jednak była owa Eliza biografowie spierają się do dziś.
** Ksantypa – żona Sokratesa. Tradycja przypisuje jej charakter kłótliwy i zrzędliwy.
** Penelopa – żona Odyseusza; wzór wiernej żony.
** La donna è mobile (wł. kobieta jest zmienna) – aria Księcia Mantui z III aktu opery „Rigoletto” Giuseppe Verdiego.